Aanwinsten bibliotheek Rijksmuseum gepresenteerd in nieuwe blog

De collectie van Rijksmuseums Research Services groeit nog altijd. De aanvankelijk bescheiden negentiende-eeuwse handbibliotheek is ondertussen gegroeid naar ca. 450.000 boeken. Sinds januari j.l. worden maandelijks selecties van aanwinsten van de bibliotheek van het Rijksmuseum gepresenteerd in The Art of Information Blog.
Per maand wordt een bijzonder boek nader uitgelicht door conservator Bibliotheekcollecties Geert-Jan Koot. In de collectie bevinden zich objecten uit alle tijden, waarvan een steeds groter aandeel uit de twintigste eeuw afkomstig is. Afgelopen maand scheef Koot over het in 1927 verschenen Depero Futurista, het eerste modernistische kunstenaarsboek, een mijlpaal van avant-garde kunst en van het boek als object.
Lees hier meer over 'Depero Futuristo' en andere aanwinsten van de bibliotheek.
Foto: The Official Bolted Book website

Laudatio AICA Oorkonde 2017

Onderstaande laudatio werd uitgesproken door Joke de Wolf tijdens de uitreiking van de AICA Oorkonde 2017 aan het Stedelijk Museum Amsterdam voor de tentoonstelling 'A Year at the Stedelijk: Tino Sehgal' op 29 november j.l.

Dit was een tentoonstelling

Dames en heren, beste collega's,

Wie bij de bibliotheekmedewerker van het Stedelijk een aanvraag indient voor de 'knipselmap Tino Sehgal' krijgt vier mappen. Een algemene, met opschrift 'Tino Sehgal', en drie voor elk een specifieke presentatie van de kunstenaar in het museum, op een specifieke begin- en einddatum. De map met de meest recente data en de tentoonstellingstitel 'A year at the Stedelijk' is veruit het best gevuld. Ik telde, toen ik de bibliotheek afgelopen week bezocht en de map voor me kreeg, 93 artikelen uit regionale, Nederlandse en internationale pers en kunsttijdschriften over de tentoonstelling, de tientallen persberichten van het Stedelijk zelf niet meegeteld.

93 artikelen is veel. Zelfs als je van dat aantal de 29 identieke berichtjes aftrekt, ook stuk voor stuk in de map, die op 6 oktober 2015 bijna alle Nederlandse regionale kranten haalden met de kop 'Stedelijk Museum zoekt stripteasedanseres'.

De populariteit van een tentoonstelling laat zich niet alleen meten door de hoeveelheid recensies. Maar het moet wel íets zeggen. Ik zit als criticus aan de ontvangende kant van de berichtenstroom die persvoorlichters uitstorten, en alles wat ik op basis daarvan over hedendaagse museummarketing in het algemeen kan zeggen is dat het me een ingewikkelde bezigheid lijkt. Hoe zou je bijvoorbeeld kunnen verklaren dat de grootste twee Nederlandse blockbusters van de periode 2014-2016, de 'Late Rembrandt'-tentoonstelling in het Rijksmuseum en de Jeroen Boschtentoonstelling in Den Bosch, minder aandacht kregen dan Sehgal, terwijl elke museumjaarkaarthouder weet wie Rembrandt en Jeroen Bosch zijn, en Sehgal voor deze tentoonstelling op z'n best bekend was bij de helft van de lezers van Metropolis M? Read more

AICA OORKONDE 2017 TOEGEKEND AAN A YEAR AT THE STEDELIJK: TINO SEHGAL

AICA Nederland (Association Internationale des Critiques d'Art) kent de AICA Oorkonde 2017 toe aan de tentoonstelling A Year at the Stedelijk: Tino Sehgal.

De tentoonstelling vond plaats in het Stedelijk Museum Amsterdam gedurende het gehele kalenderjaar 2015 en werd samengesteld door directeur Beatrix Ruf en curator Martijn van Nieuwenhuyzen.

Uit het juryrapport:
'Door de tentoonstelling een jaar lang, gedurende de volle openingstijden van het museum, aan te bieden, kon een veel grotere groep museumbezoekers kennismaken met de 'situaties' van Tino Sehgal. Dit engagement in organisatie en investering is uitzonderlijk, het ontwikkelen van dit nieuwe tentoonstellingsconcept voor performancekunst door het museum bewonderenswaardig. Zo'n intensieve aanwezigheid van een kunstenaar had een (te) groot stempel op de algemene museumervaring kunnen drukken. Het tegendeel bleek het geval. Sommige werken lieten, zoals This is progress en This is critique, de toeschouwer in gesprek gaan over kunst, iets wat zelden op zon subtiele en tegelijk effectieve manier gebeurt in musea. Met dit retrospectief haalde het Stedelijk de 'live arts' definitief uit de elitaire niche, en dat is een uitzonderlijke, prijzenswaardige prestatie'.

Het volledige juryrapport is hier na te lezen.

Directeur Beatrix Ruf van het Stedelijk Museum zegt in een reactie:
Wij zijn zeer vereerd door de toekenning van de AICA Oorkonde voor het retrospectief van Tino Sehgal. Voor het museum was het een bijzonder project dat zich verbond met alle lagen van de organisatie. Ook uit de reacties van de bezoekers bleek dat zijn werk voor velen een ongekende en diepe kunstervaring bood. Het jaar met Tino Sehgal was een prachtig voorbeeld van hoe een museum samen met kunstenaars met presentatiekaders kan experimenteren.

De jury voor de AICA Oorkonde 2017 bestaat uit Edo Dijksterhuis, Laura van Grinsven en Joke de Wolf.

De AICA Oorkonde wordt jaarlijks afwisselend toegekend aan een Nederlandse publicatie, een instelling en, in 2017, aan een tentoonstelling. De stemming werd gehouden onder de 174 leden van AICA Nederland: kunstcritici, universiteitsdocenten, conservatoren en tentoonstellingscuratoren. In 2016 werd de AICA Oorkonde toegekend aan de Rijksakademie in Amsterdam.

De twee andere genomineerde tentoonstellingen waren : (gerlach en koop) in het Bonnefantenmuseum (2016) en Jheronimus Bosch Visioenen van een genie in het Noordbrabants Museum te s-Hertogenbosch (2016)

De uitreiking van de AICA Oorkonde 2017 vindt plaats op 29 november om 16.00 uur in het Teijin Auditorium in het Stedelijk Museum Amsterdam.

AICA Salon #4 Janneke Wesseling over Artistic Research

Een introductie over het doctoraatstraject in het onderzoek in de kunsten aan de Academy of Creative and Performing Arts (ACPA) aan de Universiteit Leiden.

AICA Nederland nodigt u van harte uit voor de vierde AICA Salon, waarin Janneke Wesseling zal vertellen over het doctoraatstraject in het onderzoek in de kunsten aan de Academy of Creative and Performing Arts (ACPA) aan de Universiteit Leiden.

Janneke Wesseling gaat in dit rondetafelgesprek in op de vraag naar het hoe en wat van artistic research en de plaats van deze jonge onderzoeksdiscipline binnen academia en in het veld van de kunst. Wesseling is hoogleraar in de praktijk en theorie van het onderzoek in de beeldende kunst aan de Universiteit Leiden en lector Kunst en Onderzoek aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Daarnaast schrijft zij als kunstcriticus voor NRC Handelsblad.

Programma AICA Salon #4
Dinsdag 10 oktober
Locatie: Lloyd Hotel, Board Room Amsterdam
17.30 – 18:00: inloop
18:00 – 18:45: discussie en vragen
18:45: borrel

Toegang: uitsluitend voor AICA Leden, gratis

Deadline stemmen AICA Oorkonde 2017

AICA leden,

Stemmen op de tentoonstelling van jullie voorkeur in de periode 2014-2016 kan nog tot en met 31 juli 2017.

De AICA Oorkonde 2017 zal vervolgens in het najaar worden uitgereikt aan de tentoonstelling met de meeste stemmen. De AICA Oorkonde wordt jaarlijks wisselend toegekend aan een publicatie, een instelling en een tentoonstelling.

Lees de juryteksten van de drie genomineerde tentoonstellingen hier na.

Stemmen kan door een e-mail te versturen naar aicanederland@gmail.com.
(let op! alleen voor AICA leden)

Even voorstellen… Lisette Pelsers

Onder de leden van AICA Nederland bevinden zich onder meer kunsthistorici, curatoren, academici en schrijvers. Wie zijn zij? Waar zijn zij mee bezig? Graag stellen we ze aan jullie voor. Met vandaag: Lisette Pelsers.

Sinds 2012 ben jij directeur van het Kröller-Müller Museum. Hoe komt een museumdirecteur bij AICA Nederland terecht?
Ik ben al heel lang lid, sinds de jaren tachtig geloof ik. Ze waren toen op zoek naar nieuwe jonge leden. Ik heb kunstgeschiedenis gestudeerd en schreef in die tijd onder meer voor de kunstredactie van de Twentse Courant stukken over hedendaagse kunst, met name over beeldhouwkunst. Ik was vereerd dat ik lid mocht worden.

Is een baan als museumdirecteur te combineren met het schrijven over kunst?
Ik zou het graag willen, maar het is lastig. Als directeur zit je in een ander, haastiger denkproces. Het schrijven van teksten vergt meer reflectie. Je moet de zaken eerst laten bezinken. Ik laat het schrijven nu dan ook graag over aan andere mensen.

Hoe beschrijf je de relatie tussen het museum en de kunstkritiek?
Musea en kunstcritici rusten enerzijds op elkaars schouders terwijl ze anderzijds toch ook altijd zelfstandig opereren. Wanneer we het hebben over kunstkritiek in algemene dagbladen is die vooral informerend en zelden kritisch. Maar ik vraag me af hoe erg dat is? Er verschijnen kwalitatief hoogwaardige stukken van vaste recensenten. Zij maken scherpe keuzes en schrijven daarom liever over goede tentoonstellingen en musea. Gedurende mijn tijd bij het Kröller-Müller Museum zijn er dan ook zelden tot nooit negatieve kritieken over het museum verschenen.

Ligt jouw toekomst nog steeds bij het Kröller-Müller Museum?
Ik voel me inhoudelijk zeer thuis bij de collectie. Het is een prachtige plek en er is nog zo veel wat je zou kunnen doen. Wat ik bijvoorbeeld nog een uitdaging zou vinden is om een tentoonstelling rondom het futurisme te organiseren. Het Kröller-Müller Museum heeft als enige Nederlands museum een volwaardige futuristische presentatie en het zou mooi zijn daar iets mee te doen.

Welke kunstinstelling, tentoonstelling of publicatie is jou recentelijk opgevallen en waarom?Het is al enige tijd geleden, maar een tentoonstelling die een grote indruk op me heeft gemaakt is het retrospectief van Francis Picabia in Kunsthaus Zürich. Veel instellingen hebben één enkel werk van Picabia in de collectie, maar in Zürich was het hele oeuvre tentoongesteld. De tentoonstelling bracht daardoor veel nieuwe inzichten en toonde Picabia’s belang voor de kunstgeschiedenis. Voor mij gold de tentoonstelling als een ware eyeopener!

Bekendmaking nominaties AICA Oorkonde 2017

Met trots maakt de jury van de AICA Oorkonde 2017 bekend drie tentoonstellingen genomineerd te hebben die excelleerden in de periode 2014, 2015 en 2016:

: gerlach en koop in het Bonnefantenmuseum te Maastricht in 2016

A year at the Stedelijk: Tino Sehgal in het Stedelijk Museum Amsterdam in 2015

Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie in het Noordbrabants Museum te ’s-Hertogenbosch in 2016

Citaten uit de jurynominatie:

: gerlach en koop
De tentoonstelling droeg de opzettelijk onuitspreekbare titel : en was samengesteld door, en met werk van kunstenaarscollectief gerlach en koop. Het was een bijzondere totaalinstallatie die een eigenzinnig licht wierp op het inzetten van een museumcollectie. De tentoonstelling was buitengewoon inspirerend door de manier hoe het collectief de museumcollectie als materiaal gebruikte voor eigen werk en door wijze waarop ze nieuwe en potentiële verhalen over de collectie weten te genereren.

A year at the Stedelijk: Tino Sehgal
Door de tentoonstelling een jaar lang aan te bieden, kon een veel grotere groep museumbezoekers kennismaken met de performances van Tino Sehgal. Dit engagement in organisatie en investering is uitzonderlijk, het ontwikkelen van dit nieuwe tentoonstellingsconcept voor performancekunst door het museum bewonderenswaardig. Sommige werken lieten de toeschouwer in gesprek gaan over kunst. Met dit retrospectief haalde het Stedelijk performancekunst definitief uit de elitaire niche.

Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie
De tentoonstelling toonde 17 van de 24 bekende schilderijen van Bosch, plus twintig tekeningen. Dat is niet eerder vertoond en ook een herhaling is zeer onwaarschijnlijk. Het is opmerkelijk dat zo’n prestatie is geleverd door een provinciaal museum met beperkte financiële middelen en een totaal gebrek aan wisselgeld in de vorm van internationaal aantrekkelijke bruiklenen. Met het aanbieden van tekst en animaties kon het werk met een aangescherpte en gerichte blik worden bekeken en kregen overbekende schilderijen iets fris.

De nominaties werden samengesteld door de juryleden Edo Dijksterhuis, Laura van Grinsven en Joke de Wolf. De leden van AICA Nederland stemmen op de nominatie van hun voorkeur en de bekendmaking van de winnaar vindt plaats in september 2017.

De AICA Oorkonde wordt jaarlijks wisselend toegekend aan een publicatie, een instelling en een tentoonstelling.

Lees hieronder het volledige juryrapport.

Read more

Symposium: The Many Lives of the Russian Avant-Garde

Datum: vrijdag 2 juni en zaterdag 3 juni 2017
Locatie: Teijin auditorium, Stedelijk Museum Amsterdam

Kazimir Malevich, Suprematisme van de Geest, 1919. Olieverf op hout, bruikleen Stichting Khardzhiev.

Het Stedelijk Museum en de stichting Khardzhiev presenteren met trots de eerste editie van het tweejaarlijkse Khardzhiev symposium. Tijdens dit symposium presenteren een aantal van de meest gevierde academische onderzoekers op het gebied van de Russische Avant-garde hun nieuwste inzichten. Onder hen is AICA-lid Linda Boersma die op vrijdag 2 juni spreekt over de relatie tussen de Russische Avant-garde en De Stijl.

Trouw aan Khardzhiev’s eigen ambities, richt het symposium zich op de multidisciplinaire fundamenten van de Russische Avant-garde, met een focus op de intense relatie tussen de beeldende kunst en de literatuur. Zo worden tijdens het programma de vele levens – artistiek, literair, politiek en filosofisch – van de Russische Avant-garde verkend.

Read more

‘Nuevas Utopías: Arte, memoria y contextos’ Verslag van het 49e AICA Congres in Havana, Cuba

door Roos van der Lint

Voor het 49e AICA-congres in oktober 2016 reisden tientallen AICA leden van over de hele wereld naar Havana. Na de officiële opening in het Museo Nacional de Bellas Artes, met een optreden van het moderne dansensemble Retazos, gingen vijf dagen van start met lange vergaderingen, een internationaal symposium en bezoeken aan musea, galeries, studio’s en zelfs een tentoonstelling op de Noorse ambassade.

Ontvangst AICA leden in de Fundación Ludwig de Cuba, Havana, met spreker Helmo Hernández, voorzitter. Foto: Robert-Jan Muller

Congres – Nuevas Utopías
Utopia ligt aan de horizon en wat wij moeten doen, is blijven lopen. Met die boodschap opent Marek Bartelik, de internationale voorzitter van AICA, het symposium ‘Nuevas Utopías: Arte, memoria y contextos’ in het theater van het Museo Nacional de Bellas Artes. Na een aantal dagen van vergaderingen en bijeenkomsten van de verschillende commissies is dit de dag waarop een keur van internationale sprekers een nadere, inhoudelijke verkenning van en uitwisseling met het gastland Cuba kunnen verzorgen. Fidel Castro is nog in leven, Barack Obama nog president van de Verenigde Staten en de nieuwsgierigheid is groot naar waar die nieuwe utopieën uit zouden kunnen bestaan, naar wat er gloort aan de horizon. Read more