Modebiennale Arnhem

Nog drie weken Mode Biennale in Arnhem, naar zeggen van de organisatie het grootste mode evenement van Europa. Alweer de vijfde editie. De eerste drie met Piet Paris (Pieter 't Hoen) als curator, waren edities met steeds een verrassende totaalpresentatie. Alle drie succesvol en met een groeiend aantal bezoekers. De vierde met JOFF (Joffrey Moolhuizen) als curator was een deceptie. Het evaluatierapport van de gemeente oordeelde zeer kritisch: de organisatie heeft veel krediet verspeeld, vooral door slechte communicatie. Het draagvlak onder de bevolking kwam onder zware druk te staan, omdat al snel was gebleken dat de pr toch wel wat te veel op internationale relaties en niet op de stad gericht was.

De start van de huidige biennale, gecureerd door Lidewij Edelkoort, was niet veel anders, ondanks dat plaatselijke organisaties er alles aan deden om de middenstand te mobiliseren en zo de zichtbaarheid van en binding met de biennale te vergroten. Vormgevers uit Arnhem en omgeving kwamen met goede plannen, die soms wel en soms niet gehonoreerd werden. Gevolg: drie weken waarin het akelig rustig was op de diverse tentoonstellingslocaties en het publiek voornamelijk afkwam op de catwalks, een daarvan georganiseerd door Petra Hartman met ontwerpen voor minder validen, door hen zelf ook geshowd. Maar het tij is intussen gekeerd: de tamtam werd gehoord en met vier stockdagen, de publiciteit rond een zeer succesvolle schortenwedstrijd, uitgeschreven door de NRC, is de toeloop naar de stad en de tentoonstellingen aanzienlijk gegroeid.

Alice Auaa (Japan), My Private Garden. autumn/winter 2012.
Little Shilpa (India), headpiece, I Am Hungry.

Wat biedt de Mode Biennale? Vooral heel veel, een grote verscheidenheid aan tentoonstellingen die allemaal wel iets doen met het samenhangende thema van FETISCHISM IN FASHION. Vooral in de hoofdtentoonstelling, in het nu al zeer geroemde gebouw van Neutelings-Riedijk, zijn veel bekende internationale ontwerpers vertegenwoordigd, naast minder bekende en relatief veel Nederlandse ontwerper(ster)s. Evenmin als de vorige edities pretendeert Edelkoort de stand van het modeontwerp of de trends te tonen, al komt het publiek door een goede selectie van buitenlandse opleidingen, in de Marienburg, automatisch toch in aanraking met wat de modewereld momenteel te bieden heeft. Vergeleken met de edities van Piet Paris, is het totaalconcept van de tentoonstelling van Lidewij Edelkoort vrij traditioneel: poppen naar subthema opgesteld in dertien kamers, overigens wel dynamisch en met veel variatie gedaan. Hier en daar een projectie, een paar ruimtes die tot een doe-activiteit uitnodigen. Vergelijkbare thematische tentoonstellingen zijn al meerdere keren door musea gemaakt, zij het op kleinere schaal. Het zijn vooral de omvang van het evenement en de kwaliteit van de ontwerpen die te zien zijn, wat overtuigt. De dertien subthema's, waaronder absurdisme, consumentisme, infantilisme, regionalisme, sadomasochisme en sjamanisme, worden telkens toegelicht, in woorden waaruit de stem van Lidewij Edelkoort spreekt. Ze leggen de nadruk op maatschappelijke ontwikkelingen en op hoe ontwerpers daar kritisch uiting aan geven, bijvoorbeeld door het afwijzen van de overconsumptie. De ramp in de textielfabriek in Bangladesh klinkt herhaaldelijk door in de teksten en heeft ook een intieme herdenkingsruimte gekregen. De maatschappelijke verschijnselen die Edelkoort signaleert, zijn bekend, de wijze waarop modeontwerpers daarop reageren met het creeren van "een botsende smeltkroes van patriottische culturen en stijlen", minder; daardoor zal menig bezoeker verrast worden.

[MAKE] BELIEVE, People of the Labyrinths.
Edelkoort heeft zelf de opleiding aan de Modeopleiding in Arnhem gevolgd. Het lag daarom ook voor de hand dat andere alumni uitgenodigd werden als co-curators. People of the Labyrinths (Geert de Rooij en Hans Demoed) maakten [MAKE]BELIEVE in de Eusebius, Ravage (Arnold van Geuns en Clemens) FASCINATION over Meneer, de denkbeeldige bewoner van de buitenplaats Huis Zypendaal, en Lola Pagola (Marijke Bruggink en Marlie Witteveen) ELEVATION in Rozet, het hoofdgebouw van de biennale. Om FASCINATION te zien moet men net wat meer moeite doen, want het is de enige tentoonstelling die buiten het winkelcentrum ligt, maar het loont. Dichter bij de intimiteiten van 'Meneer' zul je niet snel komen. Schreef Karl Kraus nog dat "er geen ongelukkiger wezen onder de zon is dan de fetisjist, die verlangt naar de schoen van de vrouw, maar de hele vrouw voor lief moet nemen", nu wordt de fetisjist op zijn wenken bediend want hij/zij hoeft zich alleen maar met het mannelijke object en niet het subject te verstaan.

Marga van Mechelen