Dames en Heren, beste collega's,

Beeldend kunstenaar en musicus John Cage zei eens "you can fool the fans but not the players". Hoe bijzonder is het dat AICA Nederland als organisatie voor kunstcritici niet een curator of criticus of museum, maar nu ook een postacademiale instelling voor beeldende kunst uitkiest, en naast de keuze voor Witte de With en een activiteit als Art Rotterdam- deze instelling uiteindelijk heeft verkozen om van de AICA de oorkonde voor 2016 te ontvangen. Ik feliciteer de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam daarmee van harte.

Het is te begrijpen dat men voor deze laudatio op zoek was naar iemand met een achtergrond in de actuele beeldende kunst en in kunsteducatie en ik ben vereerd aan de uitnodiging gevolg te geven om de loftrompet over de Rijksakademie af te steken. Na 21 jaar De Appel in Amsterdam te hebben geleid en daarna elf jaar Dean te zijn geweest van de School of Art van Cooper Union in New York, geeft dit mij de gelegenheid iets over de waarde en plek van het kunstonderwijs in de samenleving te zeggen en over het belang van kunstenaars die andere kunstenaars 'op weg helpen'. Opniew haal ik Cage over kunstonderwijs aan: "Nothing is a mistake. There is no win and no fail. There is only make." Ik bedoel met het 'op weg helpen' het stimuleren om die onafhankelijke kunstenaars/sensoren te worden en te blijven dankzij wie critici, filosofen, denkers, en iedereen die de kunst met belangstelling volgt, signalen ontvangen over waar de kunst zich om bekommert en soms ook waar de wereld naar toe gaat. En daarmee verplicht het kunstonderwijs zich ook te transformeren, en de overdracht, de 'transmission' steeds opnieuw te bekijken vanuit eigentijdse ontwikkelingen. De vertaling naar nieuwe generaties vraagt om betrokkenheid bij het heden. Is er de wil om te veranderen of wil men bewust rigide zijn? de externe invloeden weerstaan? Zoekt men naar een autoriteit buiten de eigen gelederen? Of zorgt affiniteit met wat er gaande is vanzelf voor osmose, een open blik, ook naar andere instellingen met wie men samen optrekt, in solidariteit maar ook uit overtuiging? Read more

Amsterdam, 22 september 2016

AICA Nederland (Association Internationale des Critiques dArt) kent de AICA Oorkonde 2016 toe aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten.

Uit het juryrapport:

"De combinatie van professionaliteit op intellectueel en vaktechnisch gebied, de actuele stellingname, en de mix van deelnemers maken de Rijksakademie tot een onderscheidend topinstituut en een belangrijke speler in de internationale kunstwereld.

Niet alleen tijd en intellectuele expertise, maar ook ruimte, geld en goed geoutilleerde werkplaatsen met hooggekwalificeerde technici staan de deelnemers ter beschikking. Dat de Amsterdamse Rijksakademie vaak van doorslaggevend belang is voor de ontwikkeling van artistiek talent en substantieel bijdraagt aan een internationale doorbraak, staat vast. Het aantal kunstenaars dat na de Rijksakademie danwel in Nederland danwel elders in de wereld zijn vleugels uitslaat en een langdurige en bloeiende loopbaan in het taaie kunstenaarsberoep tegemoet gaat, is groot. De jury vindt het bijzonder dat deze instelling, ondanks de voortdurende onrust vanwege bezuiniging, al zo vele jaren van constante, hoge kwaliteit is".

Het volledige juryrapport is hier te lezen.

Directeur Els van Odijk van de Rijksakademie zegt in een reactie:

"Ik ben blij en trots op de toekenning van de AICA Oorkonde 2016. De erkenning van de impact van de Rijksakademie op het internationale kunstenveld en dit grote compliment voor de Rijksakademie van het professionele veld is fantastisch. Het sterkt ons in onze ambitie te blijven focussen op vernieuwing vanuit de inhoud en steeds het kunstenaarschap als startpunt te blijven nemen".

De jury voor de AICA Oorkonde 2016 bestaat uit de AICA leden Mirthe Berentsen, criticus en adviseur, Stefan Kuiper, recensent Oude Kunst voor de Volkskrant en Marina de Vries, hoofdredacteur Museumtijdschrift.

De twee andere genomineerde instellingen waren Art Rotterdam en Witte de With Center for Contemporary Art

De AICA Oorkonde wordt jaarlijks afwisselend toegekend aan een Nederlandse publicatie, een tentoonstelling en, in 2016, aan een instelling. De stemming werd gehouden onder de 180 leden van AICA Nederland, waaronder kunstcritici, universiteitsdocenten, conservatoren en onafhankelijke tentoonstellingscuratoren. In 2015 werd de AICA Oorkonde toegekend aan de publicatie 'Whispers: Ulay on Ulay' van Maria Rus Bojan (red.).

De uitreiking van de AICA Oorkonde 2016 vindt plaats op 21 oktober.

Voor meer informatie: aicanederland@gmail.com

De jury voor de AICA oorkonde 2016 is onlangs samengesteld en bestaat uit Marina de Vries, Stefan Kuiper en Mirthe Berentsen. De AICA Oorkonde wordt dit jaar uitgereikt aan een beeldende kunst instelling die zich in de meest gunstige zin heeft onderscheiden in de jaren 2013, 2014 en 2015. De jury nomineert drie instellingen, AICA leden kunnen vervolgens stemmen op de nominatie van hun voorkeur. De nominaties worden bekend gemaakt in de loop van komende juni.

De AICA Oorkonde wordt wisselend uitgereikt aan een publicatie, een tentoonstelling en een instelling. In 2013 werd de Oorkonde toegekend aan De Hallen Haarlem, in 2014 aan Witte de With voor de tentoonstelling The Temptation of AA Bronson en in 2015 aan Maria Rus Bojan en Alessandro Cassin voor de publicatie Whispers, Ulay on Ulay.

Over de juryleden:

Marina de Vries is hoofdredacteur van Museumtijdschrift, en werkte eerder voor onder meer de Volkskrant, Het Parool en Virtueel Museum Zuidas.

Stefan Kuiper studeerde kunst- en architectuurgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen (cum laude). Hij leverde bijdragen aan verscheidene publicaties en catalogi en werkte voor/publiceerde in o.a. De Groene Amsterdammer, Vrij Nederland, Trouw, De Standaard, De Morgen, Museumtijdschrift, Kunstbeeld en Kunstschrift. Momenteel is hij de vaste recensent oude kunst bij De Volkskrant.

Mirthe Berentsen is schrijver, criticus en adviseur op het gebied van beeldende kunst, literatuur en internationaal cultuurbeleid, voor verschillende (inter)nationale publicaties, bedrijven en organisaties. Met een achtergrond in de vergelijkende taal- en literatuurwetenschap werkt(e) zij onder meer als beleidsmedewerker Culturele Zaken op de Nederlandse ambassade in Berlijn en de Raad voor Cultuur en schrijft zij o.a. voor: Vrij Nederland, NRC, de Groene Amsterdammer, Metropolis M, Modern Painters, LEAP en Sleek Magazine.